Ekspansja w Karpatach i Sudetach

Jeszcze niedawno przyjmowano, że bocian w naszej części Europy zasiedla tereny nizinne i wyjątkowo przekracza poziom 300 m nad poziom morza. Przekonanie to było prawdziwe aż do początków XX w., bo dane prof. Janoty wskazują takie właśnie rozmieszczenie tego ptaka na Przedgórzu i w polskiej części Karpat (mapka), a jedynym wyżej położonym miejscem gnieżdżenia się były okolice Starego i Nowego Sącza. W latach dwudziestych rozpoczęła się jednak powolna ekspansja bociana w góry. Dane prof. Wodzickiego (juniora) wskazują, że bocian w latach trzydziestych zasiedlał w górach wiele dolin rzecznych. Pierwsze gniazdo na Żywiecczyźnie założyły bociany w 1928 r., mniej więcej w tym samym okresie zasiedliły Kotlinę Nowotarską i dolinę Wisłoka oraz Doły Jasielsko-Sanockie. Po wojnie zasiedlanie gór przybrało jeszcze na sile i w dolinach karpackich funkcjonują teraz populacje liczące po kilkadziesiąt par. Podobny proces zasiedlania terenów górskich nastąpił także w Sudetach, choć nastąpiło to nieco później (np. pierwsze gniazdo w Kotlinie Kłodzkiej powstało w 1963 r.), chociaż gniazdo w Podgórzynie, w Kotlinie Jeleniogórskiej istniało już w XIX w.

Do niedawna najwyżej położonym było gniazdo w Chochołowie (780 m npm), jednak kilka lat temu bociany osiedliły się w Zakopanem, na kominie zakładu przemysłowego na Chramcówkach, tak więc najwyższe stanowisko w Polsce znajduje się obecnie na wysokości nieco ponad 800 m n.p.m.

Przyczyny wnikania bociana na obszary górskie są związane ze zmianami w gospodarce rolnej: wprowadzeniem upraw koniczyny i lucerny, powstawaniem dużych pastwisk i obszarów trwałych użytków zielonych.

(tekst Z. Jakubiec)

• Jak to jest z bocianami w Polsce
• „Kolonie” bocianie
• Ekspansja w Karpatach i Sudetach
• Rozmieszczenie - czyli bociania mapa Polski
• Europejska Wieś Bociania na Podlasiu

• Podlaski Szlak Bociani